Hoewel veel van de voedingsstoffen uit supplementen op natuurlijke wijze kunnen worden verkregen via een gezond dieet, wordt suppletie onder bepaalde omstandigheden toch aangeraden voor sommige mensen.
In het geval van vitamine K is het voor de meeste volwassenen niet nodig om de voedingsstof naast hun voeding te suppleren, maar voor pasgeborenen kan suppletie van vitamine K een kwestie van leven of dood worden.
Wat is vitamine K?
Vitamine K is een vetoplosbare vitamine die in twee vormen voorkomt: fylloquinon en menaquinonen. Beide worden door het lichaam gebruikt om stolsels te vormen en zo bloedingen bij verwondingen te verminderen. Vitamine K komt voor in de hersenen, lever, hart, alvleesklier en botten. Het wordt heel snel door het lichaam afgebroken, zodat het zelden giftige hoeveelheden bereikt.
Wat doet vitamine K in het lichaam?
Naast de cardiovasculaire voordelen die vitamine K biedt door het bloed te helpen normaal te stollen, is het ook een essentiële voedingsstof voor de gezondheid van de botten omdat het de mineraaldichtheid van de botten verhoogt en breuken vermindert. Een type vitamine K, genaamd K2, heeft ook bewezen nuttig te zijn bij het helpen van de bijna de helft van de Amerikanen die een tekort hebben aan vitamine D.
Vitamine D bevordert de opname van calcium en de afzetting ervan in de botten, maar als dit systeem niet goed werkt, kan calcium zich afzetten in de slagaders waardoor het risico op verkalking toeneemt. Vitamine K2 helpt dit te voorkomen door een eiwit te activeren dat calcium naar de botten leidt. Onderzoek heeft aangetoond dat voldoende vitamine K2 in combinatie met vitamine D kan helpen om botten sterker te maken, zodat ze minder snel breken.
Naast de rol die vitamine K speelt bij de bloedstolling en het onderhoud van botten, kan het ook andere voordelen voor de gezondheid hebben. Door bemoedigende observationele onderzoeken wordt vitamine K bijvoorbeeld soms aangeprezen als een manier om het risico op artritis of dementie te verlagen, maar observationele onderzoeken stellen geen oorzakelijk verband vast. Daarom is er meer onderzoek nodig is voordat dergelijke voordelen met zekerheid bekend zijn.
Wie loopt het risico op een vitamine K tekort?
Een tekort aan vitamine K kan leiden tot problemen met de bloedstolling, met symptomen variërend van het snel krijgen van blauwe plekken tot langdurig bloeden van wondjes. Ook spontane bloedingen zoals bloedneuzen of tandvleesbloedingen kunnen voorkomen. Op lange termijn kan dit tekort leiden tot zwakkere botten. In het bijzonder bij pasgeboren baby’s kunnen vitamine K-tekorten levensbedreigende bloedingen veroorzaken. Een tekort kan worden vastgesteld door een bloedtest bij de arts, die indien nodig een vitamine K-supplement kan voorschrijven of injecties kan toedienen bij een ernstig tekort.
Vitamine K-tekorten komen vooral voor bij personen met een onderliggende ziekte of aandoening, of bij degenen die bepaalde medicijnen gebruiken. Zo kunnen bij bepaalde darmziektes zoals coeliakie, of na een darmoperatie, problemen ontstaan met de opname van vitamine K. Maar ook bij aandoeningen zoals cystische fibrose of ernstige leveraandoeningen zoals levercirrose kan de opname van vitamine K worden verstoord.
Bepaalde soorten bloedverdunners kunnen de werking van vitamine K tegengaan, terwijl sommige medicijnen tegen epilepsie, ontstekingsremmende pijnstillers en bepaalde medicijnen tegen hoog cholesterolgehalte een vitamine K tekort kunnen veroorzaken. Daarnaast kan een langdurig gebruik van antibiotica de darmbacteriën die vitamine K aanmaken vernietigen wat uiteindelijk leidt tot onvoldoende productie van vitamine K.
Welke voedingsmiddelen bevatten veel vitamine K?
Hoewel sommige mensen misschien vitamine K supplementen willen overwegen, is dat voor de meeste volwassenen niet nodig. Onze darmbacteriën kunnen vitamine K produceren en ons lichaam recyclet vitamine K ook, waardoor een tekort ongebruikelijk is.
Degenen die hun inname van deze voedingsstof nog moeten verhogen, kunnen dat uiteraard ook goed op natuurlijke wijze doen door de juiste voedingsmiddelen te eten. Vitamine K zit namelijk in groene bladgroenten zoals spinazie, boerenkool, spruitjes en broccoli en in fruit zoals kiwi, avocado en bramen. Overweeg dus altijd eerst voedsel voordat je een supplement overweegt.